Αθήνα, 14 Μαΐου 2020

Αριθμ. Πρωτ. 1664

Προς : Φαρμακευτικοί Σύλλογοι της Χώρας

Θέμα: «Μη υπαγωγή των φαρμακείων στις διατάξεις των Κανόνων Διακίνησης και Εμπορίας Προϊόντων και Παροχής Υπηρεσιών»

Κατόπιν σχετικών ελέγχων των αρμόδιων υπηρεσιών στα φαρμακεία το τελευταίο χρονικό διάστημα, έχει ανακύψει μείζον ζήτημα περί εφαρμογής των διατάξεων του Ν. 4177/2013 (ΦΕΚ Α΄ 173) και της υπ’ αριθμόν 91354/2017 αποφάσεως του Υπουργού Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας (ΦΕΚ Β΄ 2983/30.8.2017) που εκδόθηκε κατ’ εφαρμογή του ανωτέρω Νόμου στα πωλούμενα αγαθά και είδη από το φαρμακείο.

Ο Π.Φ.Σ. σε συνέχεια του υπ’ αριθμόν πρωτοκόλλου 722/13.02.2018 εγγράφου του προς τον τότε Υπουργό Υγείας, έχει την άποψη ότι τα φαρμακεία δεν υπόκεινται στις διατάξεις του Ν. 4177/2013 (ΦΕΚ Α΄ 173) και της υπ’ αριθμόν 91354/2017 αποφάσεως του Υπουργού Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας (ΦΕΚ Β΄ 2983/30.8.2017), που εκδόθηκε κατ’ εφαρμογή του ανωτέρω Νόμου, αναφορικά με τα τις υποχρεώσεις που προβλέπονται για τα πωλούμενα αγαθά και είδη από το φαρμακείο.

Και τούτο διότι το φαρμακείο δεν είναι κοινό εμπορικό κατάστημα όπου διεξάγονται συνήθεις εμπορικές πράξεις, αλλά ιδιότυπος χώρος, στον οποίο συνδυάζεται η υπεύθυνη επιστημονική δραστηριότητα με την εμπορική.

Έτσι η πλέον πρόσφατη υπ’ αριθμόν 203/2020 απόφαση της Ολομελείας του ΣτΕ εδέχθη ότι «Στην εισηγητική έκθεση για τον ν. 1963/1991 αναφέρονται τα εξής: Το φαρμακείο δεν είναι κοινό εμπορικό κατάστημα όπου διεξάγονται συνήθεις εμπορικές πράξεις, αλλά ιδιότυπος χώρος, στον οποίο συνδυάζεται η υπεύθυνη επιστημονική δραστηριότητα με την εμπορική, επιπλέον δε, παρέχονται οι στοιχειώδεις πρώτες βοήθειες. Συνεπώς, τα φαρμακεία τα οποία έχουν, ως κύριο προορισμό της δραστηριότητάς τους, την διάθεση στο κοινό αγαθών ζωτικής σημασίας για τη διαφύλαξη και την αποκατάσταση της υγείας, δεν αποτελούν αμιγώς εμπορικές επιχειρήσεις, υποκείμενες στους όρους του ελεύθερου ανταγωνισμού. Η ρύθμιση από τον νόμο του καθεστώτος πρόσβασης στο επάγγελμα του φαρμακοποιού, καθώς και του καθεστώτος άσκησης της επιχειρηματικής δραστηριότητας της λιανικής πώλησης φαρμάκων, πρέπει να λαμβάνει υπόψη την ιδιομορφία των φαρμακείων, στα οποία η εμπορική δραστηριότητα συνδυάζεται με την υπεύθυνη επιστημονική παροχή υπηρεσιών, που εγγυάται την ελεγχόμενη και ορθολογική διακίνηση των φαρμάκων, και με την κοινωνική αποστολή του φαρμακοποιού (πρβλ. ΣτΕ 3314/2014 Ολομ, 420/2014 Ολομ, 228/2014 Ολομ, 2204/2010 Ολομ, 315/2018 επτ, 1973/2013)».

Ομοίως, σύμφωνα με την υπ’ αριθμόν 229/2014 απόφαση της Ολομελείας του ΣτΕ έγινε δεκτό ότι «τα φαρμακεία δεν αποτελούν αμιγώς εμπορικές επιχειρήσεις, αλλά ιδιότυπα καταστήματα, στα οποία συνδυάζεται η υπεύθυνη επιστημονική δραστηριότητα και η κοινωνική αποστολή με την εμπορική εκμετάλλευση… Συνεπώς, η εξασφάλιση της βιωσιμότητος των φαρμακείων, και μάλιστα υπό συνθήκες λειτουργίας τους εκτός όρων ελεύθερου ανταγωνισμού…».

Επίσης, ως ορίζει το άρθρο 86 του Ν. 4472/2017 (Α΄ 74): «1. Από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, οι διατάξεις του άρθρου 17 του ν.δ. 96/1973 (Α΄ 172), καθώς και οι διατάξεις περί τιμολόγησης, ανωτάτων τιμών παραγωγού ή εισαγωγέα, λιανικής ή χονδρικής διάθεσης, περί τιμολόγησης γενοσήμων και φαρμάκων αναφοράς, περί διαδικασίας και δικαιολογητικών για τον καθορισμό ή την μεταβολή τιμής, περί χορηγούμενων πιστώσεων και περί περιορισμών στις εκπτώσεις, δεν έχουν εφαρμογή επί των φαρμακευτικών προϊόντων τα οποία ταξινομούνται, με απόφαση του Ε.Ο.Φ., στα «μη συνταγογραγούμενα φάρμακα» (ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ.), με την επιφύλαξη της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας, καθορίζεται ο τρόπος και η διαδικασία υπολογισμού και αναθεώρησης της ενδεικτικής τιμής λιανικής πώλησης των ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ., η οποία δεν θα είναι υποχρεωτική για τα κατά το νόμο δικαιούμενα πρόσωπα διάθεσης των φαρμάκων αυτών, με βάση την τιμολόγηση που καθορίζεται στην παράγραφο 3 του παρόντος άρθρου, καθώς και ο τρόπος διάθεσης των φαρμάκων αυτών. Η ενδεικτική τιμή λιανικής πώλησης, που καθορίζεται κατά τα ανωτέρω, τίθεται υποχρεωτικώς επί εμφανούς σημείου της συσκευασίας του προϊόντος ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ. υπό την ένδειξη «ενδεικτική τιμή λιανικής πώλησης». Εξακολουθούν να εφαρμόζονται οι διατάξεις περί γνωστοποίησης πωλήσεων και για τα ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ.»

Εν συνεχεία εκδόθηκε η υπ’ αριθμόν Γ5(α)οικ.38152/22.5.20017 (ΦΕΚ Β΄ 1761/ 22.5.2017) απόφαση του Υπουργού Υγείας, η οποία στην παρ. 3 του άρθρου 2 ορίζει ότι «Η ενδεικτική τιμή λιανικής πώλησης δεν είναι υποχρεωτική για τους κατά τον νόμο δικαιούμενους την διάθεση των προϊόντων ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ., ήτοι για τους Κατόχους Άδειας Κυκλοφορίας φαρμάκων (ΚΑΚ), για τους Κατόχους Άδειας Χονδρικής Πώλησης φαρμάκων (χονδρεμπόρους) ή για τα φαρμακεία, καθώς και για τους υπόλοιπους φορείς λιανικής διάθεσης των προϊόντων αυτών -ήτοι τους προβλεπόμενους από το άρθρο 68 του ν. 4389/2016 (Α΄ 94) πωλητές – οι οποίοι μπορούν ελεύθερα να καθορίσουν την τιμολογιακή τους πολιτική ως προς τα προϊόντα αυτά».

Τέλος, με την παρ. 5 του άρθρου 5 του Ν. 4558/2018 (ΦΕΚ Α΄ 140/01.8.2018), η οποία ορίζεται ότι «5. Το τρίτο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 86 του ν. 4472/2017 (Α΄ 74) καταργείται», καταργήθηκε η αναγραφή της ενδεικτικής τιμής λιανικής πώλησης επί της συσκευασίας του ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ.

Για το λόγο αυτό και προκειμένου να διαλυθεί η σύγχυση και να αποφευχθούν αδίκως και εσφαλμένως επιβληθέντα πρόστιμα και κυρώσεις, ο Π.Φ.Σ. αιτήθηκε προς τους Υπουργούς Ανάπτυξης και Υγείας όπως ορίσουν το συντομότερο δυνατόν συνάντηση με τον Π.Φ.Σ. επί σκοπώ όπως επιβεβαιωθούν και εγγράφως τα ανωτέρω.

Τέλος, φρονούμε προκειμένου επίσης να μην προκαλείται άσκοπη σύγχυση και αναστάτωση στους συναδέλφους, θα ήταν χρήσιμο οι τοπικοί Φαρμακευτικοί Σύλλογοι, όταν προτίθενται να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την επίλυση ή διευκρίνιση ζητημάτων που αφορούν το σύνολο του κλάδου, να συνεργάζονται σχετικώς με τον Π.Φ.Σ., ο οποίος εκ του θεσμικού του ρόλου έχει πληρέστερη ενημέρωση, αλλά και την ευθύνη για την κεντρική διεύθυνση και διαχείριση των ζητημάτων αυτών.

Με εκτίμηση,

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ                                                        Ο ΓΕΝ.ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΒΑΛΤΑΣ                                        ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ   ΚΟΥΒΑΡΗΣ