Η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου εορτάζεται κάθε χρόνο στις 4 Φεβρουαρίου και σκοπό έχει την ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση του κόσμου για την καταπολέμηση της παγκόσμιας επιδημίας του καρκίνου.

Φέτος ο εορτασμός της συμπίπτει με την 20^η Επέτειο της Παγκόσμια Ημέρας κατά του Καρκίνου

Τι είναι ο καρκίνος

Ο καρκίνος είναι ομάδα ασθενειών που μπορούν να ξεκινήσουν σχεδόν σε οποιοδήποτε όργανο ή ιστό του σώματος όταν τα μη φυσιολογικά κύτταρα αναπτύσσονται ανεξέλεγκτα, υπερβαίνουν τα συνήθη όριά τους, εισβάλλουν σε παρακείμενα μέρη του σώματος ή / και εξαπλώνονται σε άλλα όργανα. Η τελευταία αυτή διαδικασία ονομάζεται μετάσταση και αποτελεί κύρια αιτία θανάτου από τον καρκίνο. Ένα νεόπλασμα και κακοήθης όγκος είναι άλλα κοινά ονόματα για τον καρκίνο.

Ποια τα είδη καρκίνου

Ο καρκίνος μπορεί να ταξινομηθεί ανάλογα με τον τύπο του κυττάρου από τον οποίο αρχίζει. Υπάρχουν πέντε κύριοι τύποι:

• Καρκίνωμα: Ένας καρκίνος που προέρχεται από τα επιθηλιακά κύτταρα. Τα καρκινώματα μπορεί να εισβάλλουν στους περιβάλλοντες ιστούς και όργανα και να μετασταθούν στους λεμφαδένες και σε άλλες περιοχές του σώματος. Οι πιο κοινές μορφές καρκίνου σε αυτή την ομάδα είναι ο καρκίνος του μαστού, του προστάτη κα ι του πνεύμονα.
• Σάρκωμα : Ένας τύπος κακοήθους όγκου του οστού ή του μαλακού ιστού (λίπος, μυς, αιμοφόρα αγγεία, νεύρα και άλλοι συνδετικοί ιστός που υποστηρίζουν και περιβάλλουν όργανα). Οι πιο κοινές μορφές σαρκώματος είναι το λιποσάρκωμα και το οστεοσάρκωμα
• Λέμφωμα και μυέλωμα : Το λέμφωμα και το μυέλωμα είναι καρκίνοι που αρχίζουν στα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος. Το λέμφωμα είναι ένας καρκίνος του λεμφικού συστήματος, ο οποίος διατρέχει όλο το σώμα, και επομένως μπορεί να συμβεί οπουδήποτε. Το μυέλωμα (ή το πολλαπλό μυέλωμα) ξεκινά στα κύτταρα πλάσματος, ένας τύπος λευκών αιμοσφαιρίων που παράγει αντισώματα για την καταπολέμηση της λοίμωξης. Αυτός ο καρκίνος μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα του κυττάρου να παράγει αποτελεσματικά αντισώματα
• Λευχαιμία : Η λευχαιμία είναι ένας καρκίνος των λευκών αιμοσφαιρίων και του μυελού των οστών. Υπάρχουν αρκετοί υποκατηγορίες της με πιο κοινές την λεμφοκυτταρική λευχαιμία και την χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία
• Οι καρκίνοι του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού ,γνωστοί και ως καρκίνοι του κεντρικού νευρικού συστήματος. Μερικοί είναι καλοήθεις , ενώ άλλοι μπορούν να αναπτυχθούν και να εξαπλωθούν.

Ποιοι οι παράγοντες κινδύνου εμφάνισης καρκίνου

Μερικού από τους παράγοντες που μπορούν να συμβάλλουν στην εμφάνιση καρκίνου είναι οι:

• Αλκοόλ
• Παχυσαρκία
• Κάπνισμα
• Ηλικία
• Κληρονομικότητα
• Ακτινοβολία
• Μολυσματικοί παράγοντες
• Ανθυγιεινή διατροφή

Ποια η θεραπεία του καρκίνου

Η θεραπεία του καρκίνου εξαρτάται από τον τύπο του καρκίνου και την κλινική εικόνα του ασθενούς. Οι κύριες θεραπείες για τον καρκίνο είναι οι:

• Χειρουργική επέμβαση: Εάν ένας καρκίνος δεν έχει μετασταθεί , η χειρουργική επέμβαση μπορεί να αφαιρέσει ολόκληρο τον καρκίνο που μπορεί να θεραπεύσει πλήρως την ασθένεια.
• Χημειοθεραπεία: Η χημειοθεραπεία χρησιμοποιεί χημικές ουσίες για να παρεμβαίνει στον τρόπο με τον οποίο τα κύτταρα διαιρούν – βλάπτουν το DNA – έτσι ώστε τα καρκινικά κύτταρα να καταστρέφονται. Αυτές οι θεραπείες στοχεύουν σε ταχέως διαιρούμενα κύτταρα (όχι απαραίτητα μόνο σε καρκινικά κύτταρα), αλλά τα φυσιολογικά κύτταρα συνήθως μπορούν να αναρρώσουν από οποιαδήποτε χημικά-προκαλούμενη βλάβη, ενώ τα καρκινικά κύτταρα δεν μπορούν. Η χημειοθεραπεία χρησιμοποιείται γενικά για τη θεραπεία του καρκίνου που έχει εξαπλωθεί ή μετασταθεί επειδή τα φάρμακα προωθούνται σε όλο το σώμα.
• Ανοσοθεραπεία: Η ανοσοθεραπεία χρησιμοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού για να καταπολεμήσει τον όγκο του καρκίνου.
• Ορμονική θεραπεία: Η ορμονική θεραπεία αλλάζει την παραγωγή ορμονών στο σώμα έτσι ώστε τα καρκινικά κύτταρα να σταματήσουν να αναπτύσσονται ή να θανατωθούν εντελώς.
• Γονιδιακή θεραπεία: Ο στόχος της γονιδιακής θεραπείας είναι να αντικαταστήσει τα κατεστραμμένα γονίδια με αυτά που λειτουργούν για την αντιμετώπιση της αιτίας του καρκίνου( βλάβη στο DNA). Άλλες γονιδιακές θεραπείες επικεντρώνονται στην περαιτέρω καταστροφή του DNA των καρκινικών κυττάρων στο σημείο όπου τα κύτταρα καταστρέφονται. Ωστόσο, η γονιδιακή θεραπεία είναι νέα και δεν έχει ακόμη οδηγήσει σε επιτυχή θεραπεία.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας το 2018 ο καρκίνος αποτέλεσε την δεύτερη αιτία θανάτου παγκοσμίως, αντιπροσωπεύοντας περίπου 9,6 εκατομμύρια θανάτους ή έναν στους έξι.

Ο Διεθνής Οργανισμός Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC) με αφορμή την 20^η επέτειο της Παγκόσμια Ημέρας κατά του Καρκίνου σε συνεργασία με κορυφαίους  διεθνείς  επιστήμονες και υπό τον συντονισμό του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας συνέταξαν την Παγκόσμια Έκθεση για τον Καρκίνο: Έρευνα για τον Καρκίνο – Πρόληψη του Καρκίνου  (πατήστε εδώ για να κατεβάστε την έκθεση)η οποία περιγράφει πολλαπλές πτυχές της έρευνας για τον καρκίνο για την πρόληψη του καρκίνου.

Ο καρκίνος στην Ελλάδα

Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε η Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία:

• Το 90 % των Ελλήνων έχει έρθει σε επαφή με κάποιο ασθενή, είτε του οικογενειακού, είτε του φιλικού ή του κοινωνικού του περίγυρου
• Το 54 % του πληθυσμού ανησυχεί για την πιθανότητα εμφάνισης της νόσου

Ως προς τους κινδύνους εμφάνισης καρκίνου οι Έλληνες κατατάσσουν πρώτο το κάπνισμα με ποσοστό 62 % και ακολουθούν η  ανθυγιεινή διατροφή ( 46%), η υπεριώδης ακτινοβολία (46%) ο μολυσμένος αέρας (45%), το σωματικό βάρος(25%), η κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών  (24%), η έλλειψη σωματικής άσκησης (20%) και η απειλή από συγκεκριμένους ιούς ή βακτηρίδια (17%).

Πηγή: https://www.iarc.fr/

 https://www.worldcancerday.org/

 https://www.who.int/

 https://cancerhellas.org/